Farklı Bir Hemıngway Deneyimi

Hayatta hiçbir şey tesadüf değil der ya bazıları, yaratıcı süreçte bu sözün doğruluğuna inanacak oluyorum bazen. Eş zamanlılık diyor bazısı da sanırım. Bu durumda algıda seçicilik de diyebiliriz aslında, ama terimlerin çok önemi yok. Üzerinde yeni çalışmaya başlayacağım kitap için savaş üzerine düşünüyorum bir süredir ve bugün kapı çaldı, yayınevinden yukarıda gördüğünüz kitap geldi.

Kitabın çevirisi Cahit Kaya'ya ait. Benim burada bahsedip durduğum ha bitti ha bitmeyecek galiba diye sızlandığım kitap değil yani. Malum ben onu teslim edeli daha bir ay oldu olmadı, kırk bin kere okunup düzeltilmesi vs kim bilir ne kadar sürecek. Yayınevi beni Savaş Üzerine için aradığında çevirisi zaten yapılmıştı, benden çeviri editörü olmamı rica ediyorlardı, malum "Hemingway deneyimi" vesilesiyle. Olur dedim, biraz tedirgin, ne de olsa düzelti bambaşka bir şey, ama onlar bana güvendiyse, eh ben de dil ve düzeltme konusunda hastalıklı derecede titizim madem, yaparım herhalde dedim. Geçen yıl yolladım diye kalmış aklımda, açtım baktım, 2022'de teslim etmişim meğer düzeltisi yapılmış dosyayı. Artık gerçekten zamanın geçiş hızını algılayamaz haldeyim. 

Hemingway'in Tüm Öyküleri'ni çevirirken beni en çok sarsanlar savaş ve avlanma üzerine olan öykülerdi. Derin bir hüzün, çokça da öfke ve çaresizlik hissiyle okuyup çevirmiştim onları. Bu kitapta da hem o öykülerin Cahit Kaya çevirileri var, hem yazarın başka yapıtlarından savaşla ilgili bölümlerle muhabirlik dönemine ait savaş yazıları. 1. Dünya Savaşı, 2. Dünya Savaşı, İspanyol İç Savaşı, Yunan-Türk Savaşı. Epey kapsamlı bir Hemingway ve savaş derlemesi diyebiliriz yani.

Kitabın girişindeki etkileyici alıntıyı buraya bırakıp yazıyı uzatmadan bitireyim. Aslında yazmak istediğim başka şeyler var, ama tatilden döndüğümden beri blogla aramda görünmez sayılabilecek kadar tertemiz bir cam duvar vardı sanki, nedendir bilinmez. Hemingway'in savaş borularının gelip çatlatması gerekiyormuş meğer o camı. 

Korkaklık, panikten ayrı olarak, hemen her zaman sadece hayal gücünün işleyişini durdurma yetisinin eksikliğidir. 

Hayal gücünü durdurmayı ve öncesi-sonrası olmaksızın tamamen o dakikanın ilk saniyesinde yaşamayı öğrenmek, 

bir askerin edineceği en büyük kabiliyettir. (Men at War'dan)