Rüyaların Yolu*




Bir hafta kadar yoktuk buralarda. Hem birlikte hem de arada keyfimize göre ve kendimizce hareket alanı bulduğumuz bir tatilin ardından şehrimize, evimize, kedimize döndük. 

Çocukken ailemle her yaz gittiğimiz kampta erkenden kalkıp mayomu giyer, bizimkiler kahvaltı için hazırlanırken ben sahile inip o upuzun iskeleye çıkar ve Ege sabahının çivi gibi kesen suyuna atardım kendimi. Denizde hiç kimsenin olmadığı sabah saatlerini çok seviyorum. Hala. Bu tatilde çocukluğum ve ilk gençliğimdeki o rutine döndüm, çok uzun zaman sonra.. Her sabah 6:30-7:00 gibi eşim bisikletiyle kendini çam, kekik ve adaçayı kokan yemyeşil dağ yollarına vururken biz de oğlumla sahile inip yüzdük. O hep daha çok kaldı suda, yaz çocuğu, su kuşu.. Evde, karada bu kadar yavaş olan çocuk, suda balık..

Suyun o erken sessizliğini, serinliğini ve berraklığını, güneşin tepeden üzerimize yağdırdığı ışıltıyı içimize çekerek, az konuşup çok gülümseyerek birlikte yüzmek ikimize de çok iyi geldi sanırım. Okul-iş koşturmacası olduğunda bunu yapmaya çok fırsat bulamıyoruz..

İkinci gün kendime bir kahveci buldum. Kahveci sayılmaz aslında, kafe, ama kahvesi nefisti ve benim ilk yüzme-kuruma seansımdan hemen sonra açılıyordu. Kuzuya portakal suyu, kendime sert bir sade kahve alıp tekrar deniz kıyısı.. Yanında ufak atıştırmalıklar.. Kuzu kitabını okur ya da tekrar suya girerken, ve bazen de sadece oturup uzakları seyrederken, ben bol bol yazdım. Ve uzun zaman sonra bir şeyler de çizdim. Karakalem. En sevdiğim. Denizin kollarına kendimi her bıraktığımda, üzerinde çalıştığım kitabımın başka bir penceresi açıldı ve içeri o ana kadar fark etmemiş olduğum sesler, kokular ve görüntüler girdi. Minnet duydum, çokça.. Yine. 

Yeni sabah rutinlerine geçerken genelde zorlanan ben, sanki hayatım boyunca böyle yaşamışım gibi yaptım bunları. Her gün. Hiç sızlanmadan, hiç sıkılmadan, hiç rutin gibi gelmeden.. Ve çoğumuz gibi o cümle düştü aklıma. "Buralarda yaşamak lazım." 

Ve bu kısacık ama derin tatil bir şeyi daha (bir kez daha) fark etmemi sağladı. 

Her şey izlenimlerimizden ibaret..

Çocukluğumdaki o kampa giderken hep durakladığımız bir mola yeri vardı. Kocaman bir köprünün, gürül gürül akan bir ırmağın, bir sürü yeşil başlı ördeğin, arkada devasa taş bir binanın olduğu ve kardeşimle birlikte ördeklere ekmek attığımız. O kadar canlı, o kadar net ki görüntü bende hala.. Giderken sapağı kaçırdığımız için duramadık, ama dönüşte molayı orada verelim dedik. O kadar heyecanlandım ki bu sefer kaçırmayalım diye varmadan önceki 10-15 dakika boyunca haritaya baktım. Ve kaçırmadık.

Ama bambaşka bir yere indik.. Evet köprü vardı, ama korkunç bir maviye boyalıydı ve küçücüktü. Su da akıyordu tabii ki ama hatırladığımdan daha sakin ve alçaktı; ortasında da kocaman bir fıskiye vardı. Bir sürü yeşil başlı ördek değil, sadece iki tane beyaz ördek (kaz?) vardı. Kardeşimle ördeklere ekmek attığımız yerin üstü çirkin bir şekilde kapatılmış ve içerisi lokantamsı bir yere dönüştürülmüştü. Hatırladığım gibi olan tek şey arkadaki taş binaydı ve çok güzeldi, ama o da hafızamda yer ettiği halinden epey küçüktü.

Tam bir hayal kırıklığı. Hayallarimdeki yer ve ortasına inen balta.

"Hadi," dedim eşime. "Gidelim. Burası orası değil." 


Sanırım bazı şeyleri hatırladığımız şekliyle bırakmak en güzeli. Çocukluğumun neredeyse her yazının iki haftasını geçirdiğim o kampı da bir daha görmek isterim diyordum mesela; artık istemiyorum. Orası bende öyle geniş, öyle naif, öyle ferah bir yer ki korkarım artık onu bozmaktan. Belki iskelesi hatırladığım kadar uzun değildir ya da o her tonda pembe çiçekler hiç olmamıştır. Varsın olmasın, ben gördüm ya hepsini.


Oğlumla sabah keyiflerimizden birinde karşımdaki dağları, güneşin suya bıraktığı milyonlarca ateş böceğini - benzetme kuzunun, hak yemeyeyim :) - ve bakmaktan asla bıkmadığım muhteşem gökyüzünü seyrederek yazarken, kitabımın bir sahnesi geldi oturdu önüme. Ve her daim esin kaynağı Salvador Dali. Onun o muhteşem hayal gücü, baktığı yerde gördükleri ve bize onun gibi göremeyeceğimiz şeyleri gösterme cesareti ve estetiği.. Bana o satırları yazdırdığını düşündüğüm yapıtını aradım internette. Bulamadım.
                                                                                                           
Çünkü yokmuş.

Şimdi elimde oğlum 2 ya da 3 yaşındayken bir fuardan aldığım ve artık okumadığı çocukluk kitaplarının çoğunu aralıklarla dağıtmama rağmen kendime sakladığım bir kitap var. Zihnimde beliren o resim bana aitmiş meğer. Dali'nin hayatıyla ilgili bu çocuk kitabının bu sayfası bende ne kadar yer ettiyse artık, kendimce başka bir resim çizip kaldırmışım rafa. Dali'nin gerçeküstü izlenimi, Deli'de başka bir gerçeküstü izlenime dönüşmüş. İnsan kafası inanılmaz bir şey değil mi? (Fotoğrafı bahsettiğim kitaptan çektim. *Salvador Dali ve Rüyaların Yolu. Yazan: Anna Obiols. Çizen: Joan Subirana.)

Hatırladığımız her şey, biz onları nasıl hatırlamak istiyorsak o halleriyle beliriyor zihnimizde. Hem iyi, hem de kötü olanlar. Yaşadığımız gerçeklikler var, evet, ama hem o gerçekliğin yaşandığı anki yorumlarımız, duygularımız, tarafsız olamama halimiz, hem de sonrasında o anı hatırlamaya çalıştığımızda aklımızda kalan parçalar, bizim yarattıklarımız. Ve biz sürekli yaratıp yaratıp kutulara koyuyoruz bir şeyleri. Bir insanın gerçekliğini asla bilemeyecekken mesela, onunla ilgili bir fikir/söz/yargı yaratıp biz yarattığımız için öyle olması gerektiğinden çok emin oluyoruz. Sonra onun aslını şöyle bir göz ucuyla bile görme şansımız olursa da, şaşırıyoruz. 

Evet orada, o deniz kıyısında yaşamayı, her sabah oğlumla orada yüzüp sonra sessizce kahvemi içmeyi ve eşimin bisikletle keşfettiği dağ yollarındaki köylerde bardaklardan taşan yayık ayranları içip iki bin yıllık o çam ağacının altında yeni yazılar yazmayı  çok isterdim. Ama bunu şu an burada, evimin dağınık salonunda, oğlum içeride uyurken, kedim halıda göbeğini yalar ve arada bana süzük gözlerle bakarken de yapabilirim. Birkaç gün sonra yaz okulu başlayıp moralsiz öğrencilere ders anlatırken, bir aylık ara sonrası tekrar başlayacağım yoga derslerimi verirken ve hatta akşamları yemek yapıp bulaşık yıkarken de yapabilirim.

Çünkü ben ne düşünürsem o. 

Çünkü hayal gerçekten bir güç. Ve ne para istiyor, ne pul.



Cetveldeki Çentikler

2019 Daylight Savings Time clock changes will be your last


Zaman tuhaf bir şey, hepimizin malumu sanırım.. 

Hatırlamadığın bir an doğmuşsun, sonra zaman geçmiş doğduğun evden uçup gitmişsin, bir bakmışsın kucağında bir bebek, ve yine bir bakmışsın o bebek kocaman olmuş, ayakları seninkilerden büyük, yolda yürürken artık elini tutmuyor ve sesi o kadar değişmiş ki bazen başkası konuşuyor sanıyorsun. Her yaşı, her anı aklında aslında, unuttuklarını da bir çekmeceye sıkıştırılmış bir defterin sayfaları hatırlatıyor bazen ve o ne kadar büyürse büyüsün, değişmeyen şeyler oluyor: ona duyduğun sevgi, onu koruma içgüdün ve onun için hep en iyisini istemek gibi.

Doğan büyüyor işte dedikleri gibi. Biz şanslı olanlar tabii bahsettikleri. Çok şükür. 

Bir de hayatın devam ederken yeniden doğduğun ya da kendini doğurduğun zamanlar var. Onlar da genelde unutulmuyor, çünkü içinde sürüklenip gittiğin döngüler sayıca daha çok genelde ve uyanış yaşadığın anlar sivriliyor bunların içinde. Kişisel tarihine baktığında bir devri kapatıp yepyeni bir devri açtığın çok fazla şey olmuyor aslında. 

Dönüm noktaları dediğimiz şeylerden bahsediyorum; yani her yeni sevgili, her yeni iş, edindiğin her yeni uğraş ya da arkadaş veya gittiğin her yeni ülke değil bahsettiğim. Düz yolda giderken karşına çıkan yeni bir şeye dahil olmak değil. Yürüdüğün yolu tamamen arkanda bırakıp, hatta bazen yakıp yıkıp, gireceğin yeni yolu kendin çizdiğin zamanlar. Kişisel tarihlerimizin kişisel devrimleri.



Iris - Broken Bridge (by Laitma at DeviantArt)


Hani hayatınızın tamamen değişmek üzere olduğunu sezdiğiniz anlar olur ya. Onlardan bahsediyorum. Uygulamaya geçmek bazen zaman alsa ve süre uzasa da, o değişim çağrısını hissettiğiniz ilk an süreç başlamış oluyor aslında. Kulaklarınızı tıkayıp, gözlerinize hiç ışık geçirmeyen kapkara bantlar takıp beyninizi uyuşturarak eski yolu tekrar tekrar yürümekte ısrar etmez ve birkaç köprüyü yakıp gerekirse ırmağın deli sularını yüzerek geçmeyi göze alırsanız, bilmediğiniz dünyalara adım atıp kendinizden yeni bir insan yaratma şansınız oluyor. Başta bunu bilmeseniz ve geride bırakmak zorunda kaldığınız şeylerle boğuşmaya devam ediyor gibi görünseniz de.

Güneş de doğar doğmaz ısıtmıyor sonuçta dünyayı değil mi? Ama doğduğu an başlıyor yeni gün ve ışığı gözümüze bir kere girdiğinde parlaklığını inkar etmek imkansız hale geliyor.

Zaman kalıplarına ilişkin dil bilgisi anlattığım derslerde, öğrencilerime kafaları karışınca kullanmalarını önerdiğim zaman çizelgesi ya da tarih cetvelinin bir benzerini çizeceğim şimdi sanırım oturup. Nerede başladı benim tarihim, hangi noktaların arasında neler oldu ya da pek bir şey olmadı, neleri unutmuşum ve şimdi durup düşününce tekrar hatırlıyorum ve hangi büyük noktalarda geri dönüşü olmayan koca çentikler atılmış cetvelime..

Tarih denen şeyi yazmak biz insanoğluna mahsus bir durum malum; ve yazılan her tarih savaşları, yenilgileri ve yıkımları olduğu kadar devrimleri ve zaferleri de içeriyor. Fark etmek lazım.